Verdoofd in rouw

Als het overlijden net heeft plaatsgevonden dan ben je in eerste instantie verdoofd. Je ‘moet’ handelen (uitvaart regelen, verzekeringen, allerlei andere administratieve zaken). Je voelt niets en tegelijkertijd ‘ben’ je pijn. Het lijkt alsof het niet is gebeurd en tegelijkertijd is het chaos. Wat je ziet en hoort en wat jou wordt gezegd, dringt nog niet heel erg tot je door.

Rouw raakt aan alles

Na verloop van tijd, dat zouden een paar weken of maanden kunnen zijn, begint het tot je door te dringen wat er is gebeurd. Cognitief wist je het al, maar nu begin je het te voelen. Je gaat dingen om je heen zien en horen die allemaal pijn doen. Het is of iedere confrontatie met de wereld om je heen een druk op de pijnknop is, die meteen alles in jou raakt. De stoel waar hij zat, het bedje waar ze in lag, de schroevendraaier die je vindt in de schuur, een liedje op de radio, ik hoef geen voorbeelden meer te geven, die heb je zelf meer dan genoeg. Alles, werkelijk alles doet pijn.

Herinneringen doen pijn

Er zijn nog geen mooie herinneringen. Alle herinneringen doen pijn, of ze mooi zijn of minder mooi, ze doen pijn. Je kunt nergens aan denken. De pijnknop wordt ingedrukt en je voelt pijn. Dat maakt het in balans blijven in rouw ook zo ontzettend moeilijk. Alles heeft een link met de pijn die je voelt om het verlies. Geuren doen daar ook zo veel in (ook echt jaren later nog).

Als je ook naar het plaatje van de pijnknop kijkt, dan zie je de zwarte knop, de pijnknop (de confrontatie) die raakt in het begin altijd de pijn om het verlies (de rode cirkel).

Alles went, ook rouw?

Na langere tijd doet niet álles meer pijn. Je raakt als het ware gewend aan de pijn die je voelt als je kijkt naar de stoel waar hij nooit meer in zal zitten. Je kunt je voorstellen dat dit eerst met wat kleinere dingetjes gebeurt. Bij voorbeeld: eerst raakt het je minder dat jij degene bent die weer de vuilnisbak buiten zet, of dat jij degene bent die nu altijd de koffie inschenkt. Dat doet me overigens meteen denken aan ‘Hart van mijn gevoel’ van De Kast, die bezingen dat zo mooi “en als ik koffie zet, zet ik te veel voor mij alleen”…

Kortom, impulsen van buiten beginnen te wennen. Overigens snap ik heel goed dat ik degene ben die hier zegt dat het een kleiner ding is dat jij nu de vuilnisbak buiten moet zetten, voor jou kan dat juist iets heel groots zijn. Maar vul vooral voor jezelf in waarvan jij hebt gemerkt dat je niet direct meer die verschrikkelijke pijn voelt als je ermee wordt geconfronteerd.

Op het tweede plaatje zie je dat mooi weergegeven. De rode cirkel van de pijn om het verlies is nog steeds erg groot, maar wordt niet direct meer geraakt als de pijnknop wordt ingedrukt en er een confrontatie is met het verlies.

Ruimte

Zoals het laatste plaatje aangeeft, neemt de pijn om het verlies nog steeds ruimte in, maar het beheerst niet meer je (emotionele) ruimte. Als je nu wordt geconfronteerd met het verlies kun je er ook emotioneel rustiger onder blijven. Je kunt weer mooie herinneringen voelen die jou kracht geven om door te gaan, je kunt weer de liefde voelen voor degene die dood is gegaan. Die was er altijd, maar werd verdrongen door de enorme pijn. Dan is het soms zo moeilijk om contact te maken met die liefde!

Het onverdraaglijke gaan verdragen

Zo wordt uiteindelijk het verlies draaglijk. Dat is moeilijk te geloven als je aan het begin staat (en hoe lang het ‘begin’ duurt, kan ik niet voor jou bepalen, dat is voor iedereen anders). Uiteindelijk (en ook daar: ik kan niet bepalen wat ‘uiteindelijk’ voor jou is) wordt de pijn draaglijk. In de 22 jaar dat ik mensen begeleid, heb ik gemerkt dat bijna iedereen de veerkracht heeft om uit het diepe dalvan rouw te klimmen.

Misschien wil je hier iets over kwijt of kan ik op dit moment iets anders voor je doen. Weet me dan te vinden via www.hetnieuwerouwen.nl.